گزارش مهر؛
خود تحریمی در مرز
به گزارش تولیدو بازارچه مرزی یزدان كه سال ها بزرگترین معبر صادراتی ایران بوده، علیرغم تجهیزات میلیاردی از سال ۹۳ تعطیل شده و وعده های دولت برای بازگشایی این مرز هنوز محقق نشده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها: گمرک و بازارچه یزدان بیشتر از ۲۰۰- ۲۵۰ سال قدمت دارد و سال ها در منطقه زیرکوه و قاین زمینه ساز رونق تجارت و مبادلات با کشور افغانستان و اشتغال زایی برای خیلی از مردم آن دیار بوده است.
اما این بازارچه در طول تاریخ ۲۵۰ ساله خود با فراز و نشیب های بسیاری رو به رو بوده تا اینکه در نهایت به همراه با بهت زدگی فعالان اقتصادی در سال ۹۳ به صورت یکطرفه تعطیل شد.
بعد از تعطیلی این بازارچه رایزنی های بسیاری برای بازگشایی آن صورت گرفت و حتی در مقطعی سخن از طریق اندازی پایانه مرزی گمرک یزدان در این منطقه زده شد.
نگاهی به وعده های داده شده برای بازگشایی یزدان
جواد هروی نماینده وقت قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۶ اردیبهشت ۹۴ در رسانه ها بیان کرده بود که همه شرایط جهت راه اندازی گمرک یزدان فراهم گشته است و ادامه داد «رایزنی های گسترده ای با مسؤلان وزارت کشور و وزارت امور خارجه پیش از سفر رئیس جمهور افغانستان به ایران در رابطه با بازارچه های مرزی استان انجام گرفته و شرایط بگونه ای پیش رفت که یکی از مسائل و موضوعات اساسی که در مرز مشترک با افغانستان عنوان شد، بحث بازارچه های مرزی و توسعه و گسترش و ارتقا این بازارچه ها به گمرک بود و در این قضیه گمرک یزدان بعنوان یکی از این مصداق ها در این سفر ارائه شد.»
اما خبری از بازگشایی این بازارچه و راه اندازی گمرک نشد و فرهاد فلاحتی نماینده وقت قاین و زیرکوه در تاریخ اول تیرماه ۹۸ به رسانه های گروهی اظهار داشت: «مرز یزدان به گمرک رسمی ایران تبدیل خواهد شد و کالاهای کشور از این طریق علاوه بر افغانستان به چین، پاکستان و هندوستان خواهد رسید».
همچنان بازرگانان و تجار منتظر ماندند اما بازگشایی وعده داده شده به نتیجه نرسید. بعد از آن که محمد صادق معتمدیان استاندار خراسان جنوبی فعالیت خویش را در استان شروع کرد یکی از اولویت های اقتصادی استان را بازگشایی و راه اندازی گمرک یزدان عنوان نمود.
وی در تاریخ ۲۳ آذر ۹۷ در بازدید از مرز یزدان سخن از پیگیری راه اندازی بازارچه یزدان زد و اظهار داشت: «به دنبال این هستیم که با تعاملات و پیگیری هایی که از راه برادران افغانستان انجام دهیم، بتوانیم فعالیت مجدد بازارچه را از سر بگیریم.»
مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی هم در خرداد ماه سال قبل اظهار داشته بود: کشور افغانستان عنوان کرده که تا شهریور ۹۸ زمینه بازگشایی مرز یزدان بعنوان گمرک رسمی فراهم می شود.
محمد صادق معتمدیان همینطور در چهارم شهریور ۹۹ در مراسم کلنگ زنی ۶ هزار واحد مسکونی شهری در زیرکوه به صورت رسمی بیان نمود: «یزدان بعنوان دومین مرز رسمی خراسان جنوبی بازگشایی می شود».
در نهایت در مسافرت آیت الله رئیسی به خراسان جنوبی و بازدید از مرز یزدان، محمد صادق معتمدیان بیان کرد که برای پیگیری بازگشایی پایانه مرزی گمرک یزدان و بازارچه یزدان یک ماه آینده به افغانستان سفر می کند.
اما به راستی چرا فقط بازار وعده های در این بازار داغ است و هنوز گره بازگشایی این مرز رسمی باز نشده است.
وقتی چین با ایجاد تونل می خواهد به افغانستان برسددر جریان بازدید هفته گذشته رئیس قوه قضائیه از بازارچه یزدان، مسئول این گمرک مرزی از خود تحریمی داخلی اظهارات دردناکی را بر زبان آورد و اظهار داشت: اینجا عقبه خیلی خوبی داشت و سال ۸۴ رتبه برتر صادراتی در کل کشور از نظر حجمی و دلاری در کل کشور از نظر صادرات بازارچه ای مربوط به این بازارچه بود اما از سال ۹۳ گمرک در اینجا تعطیل شد. دروگر عنوان کرد: چین مرز بسیار کوچکی با افغانستان دارد و مرز آن بسیار صعب العبور و کوهستانی است و در حال تونل زدن هستند تا مسیر را باز می کنند و به این بازار هدف برسند. وی اظهار داشت: از آن طرف ترکیه هم از مسیر ایران استفاده می نماید و کالای ترانزیتی به افغانستان می دهد. مسئول گمرک مرزی یزدان اظهار نمود: ما چهار بازارچه داریم و سامانه های گمرکی ما فعال است و احتیاج به همت و تلاشی است تا در کوتاه ترین فرصت ممکن بتوانیم از این مرز استفاده نمائیم و مردم هم از برکات آن استفاده کنند.
تعطیلی که منجر به مهاجرت شد
علیرضا خامه زر، رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند در گفتگو با خبرنگار مهر دراین زمینه اظهار نمود: در صورت بازگشایی گمرک و پایانه رسمی مرز یزدان خیلی از کالاها که از ماهیرود به سمت ولایت هرات افغانستان می رود از سوی یزدان به آن منطقه خواهد رفت که این اقدام در وهله اول منجر به روان تر شدن ترافیک در مرز ماهیرود می شود.
وی بیان نمود: البته این مساله به معنای کاهش پتانسیل صادراتی ماهیرود در صورت بازگشایی گمرک یزدان نیست بلکه آن قدر تقاضا برای مبادله کالا در ماهیرود وجود دارد که ایجاد گمرک رسمی یزدان تنها مبادله کالا در آنجا را روان تر می کند.
رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند با اعلان اینکه یک روستای با جمعیت بالا بعنوان کلاته نظر خان دقیقاً رو به روی گمرک یزدان وجود دارد، اظهار داشت: در زمان فعالیت بازارچه یزدان خیلی از اهالی این منطقه اقدام به تجارت داشتند که با تعطیلی یزدان به هرات مهاجرت کردند.
تجار افغانستانی هم در گفتگو با ما به راه اندازی مجدد بازارچه یزدان اظهار تمایل دارند خامه زر اظهار نمود: در صورت ایجاد گمرک رسمی یزدان بی گمان این افراد باردیگر به فعالیت قبلی خود برگشته و زمینه رونق تجارت در آن منطقه فراهم می شود.
وی اظهار داشت: همینطور خیلی از افراد در قاین و زیرکوه از راه یزدان به امر تجارت اشتغال داشتند که با تعطیلی آن دست از تجارت و فعالیت اقتصادی کشیدند.
رئیس کمیسیون مدیریت واردات و توسعه صادرات اتاق بازرگانی بیرجند با اعلان اینکه راه اندازی گمرک رسمی در یزدان امنیت در آن منطقه را هم افزایش می دهد، اظهار نمود: تجار افغانستانی هم در گفتگو با ما به راه اندازی مجدد بازارچه یزدان اظهار تمایل دارند.
سلمان اسحاقی نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس شورای اسلامی اظهار نمود: در شرایط فعلی دولت افغانستان و ایران اراده به ایجاد پایانه مرزی گمرک یزدان دارند و بنا بر احترام این اراده ما به جای بازارچه یزدان از واژه پایانه مرزی گمرک یزدان استفاده می نماییم.
تمایل طرف افغان و کلیدی که در قفل بازارچه نمی چرخد
وی بیان نمود: قدمت گمرک یزدان به ۲۵۰ سال قبل و در زمان قاجاریه برمی گردد و بنا به دلایلی در زمان پهلوی تعطیل شد.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس افزود: در سال ۷۲ مجدد این گمرک و بازارچه بر مبنای نظر شورای امنیت ملی بازگشایی ولی متأسفانه در سال ۹۳ تعطیل شد.
اسحاقی با اشاره به علاقمندی دولت و ملت افغانستان و مصوبه شورایعالی اقتصاد افغانستان در زمینه راه اندازی پایانه مرزی گمرک یزدان، اضافه کرد: علت اینکه چرا علیرغم این مصوبه و علاقمندی تابحال راه اندازی و بازگشایی صورت نگرفته است علل عدیده ای دارد.
وی با اعلان اینکه یکی از این علل عدم پیگیری کافی در سال های گذشته بوده است، اظهار داشت: از سوی دیگر طرف افغانستانی ما پیگیر انتخابات ریاست جمهوری بوده و به تبع آن نمی توانسته مسائل فی درخلال درباره یزدان را به نتیجه برساند.
نماینده مردم قاین و زیرکوه در مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا مقررات ملی افغانستان در زمینه وجود تنها یک گمرک در هر استان همچون علل تعلل در بازگشایی گمرک یزدان است یا خیر، اظهار داشت: منافع مردم افغانستان بی گمان برای دولت آن کشور مهم و حائز اهمیت می باشد و در این راستا شرایط را برای این بازگشایی که به نفع مردم هر دو کشور است، فراهم می کنند.
اسحاقی وجود جاده دوبانده تا یزدان را همچون مزیت های این مرز دانست و خاطرنشان کرد: ولایت مقابل گمرک یزدان ولایت هرات دومین شهر پرجمعیت افغانستان است که این مساله هم از دیگر ظرفیت های گمرک یزدان است.
وی اظهار داشت: امیدواریم با پیگیری های استاندار و با عنایت به بازدید رئیس قوه قضائیه از یزدان بزودی شاهد بازگشایی پایانه مرزی گمرک یزدان باشیم.
همه چیز منوط به موافقت طرف افغانی است
محمد علی خاشی، مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی هم در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار نمود: هر اتفاقی در یزدان منوط به موافقت و اظهار نظر طرف افغانستانی است.
وی درباره چرایی تعلل افغانستانی ها با بازگشایی پایانه مرزی گمرک یزدان، بیان نمود: بر مبنای مقررات ملی افغانستان در هر استانی باید تنها یک گمرک رسمی وجود داشته باشد.
مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی اظهار نمود: بعنوان مثال در ولایت نیمروز گمرک میلک، در ولایت فراه گمرک ماهیرود و در ولایت هرات هم گمرک دو قارون وجود دارد و از این نظر برای بازگشایی بازارچه یزدان و ایجاد گمرک رسمی در آن منطقه طبق مقررات ملی خود عمل می کنند.
خاشی بیان نمود: البته نیازمندی های هر کشور از ۱۰ سال قبل تابحال ثابت نمانده و بالا رفته است و این قوانین بر مبنای نیازمندی های هر کشور در پارلمان امکان تغییر دارد.
در زمان فعالیت بازارچه یزدان ۴۰ نفر در آنجا غرفه داشته و حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کامیون ترانزیت کالا داشتند و تعطیلی بازارچه به معنای بیکار شدن همه کسانی بود که در آنجا فعالیت اقتصادی می کردند بازگشایی گمرک یزدان با دیپلماسی قوی محقق می شود
وی با اشاره به اینکه در زمان فعالیت بازارچه یزدان ۴۰ نفر در آنجا غرفه داشته و حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ کامیون از آنجا تردد داشته اند، افزود: تعطیلی بازارچه یزدان به معنای بیکار شدن همه کسانی بود که در آنجا فعالیت اقتصادی داشتند.
مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی در زمینه ظرفیت های موجود در مرز یزدان اظهار داشت: تأسیسات بسیار خوب، وجود چهار انبار و همینطور سردخانه، سکوهای تخلیه بارگیری و مهم تر از همه وجود روستایی با جمعیت بالا در نزدیکی یزدان همچون ظرفیت های موجود در مرز یزدان است.
خاشی اظهار نمود: بخشی از ظرفیت های موجود در بازارچه یزدان چون سردخانه را ما حتی در گمرک ماهیرود نداریم.
وی با اشاره به اینکه گلایه تجار افغانستانی همواره بر این است که چرا توازن میزان صادرات و واردات در مبادلات تجاری بین ایران و افغانستان موجود نیست، اضافه کرد: بازارچه در زمان فعالیت خود به سمت توازن تجاری حرکت کرده بود.
مدیرکل گمرکات خراسان جنوبی با اشاره به بازدید رئیس قوه قضائیه از مرز یزدان و گفته استاندار در خصوص سفر یک ماه آینده به افغانستان برای پیگیری مبحث ایجاد پایانه مرزی گمرک یزدان، خاطرنشان کرد: امیدواریم با این سفر اتفاقات بسیار خوبی در زمینه مبادلات تجاری بین دو کشور رخ دهد.
خاشی اظهار داشت: در نهایت باید به این نکته اشاره نماییم که هر چه قدر دیپلماسی اقتصادی ما با کشور افغانستان قوی باشد امید بیشتری به راه اندازی پایانه مرزی گمرک یزدان وجود دارد.
در هر حال بنظر می رسد اراده جدی برای بازگشایی پایانه مرزی گمرک یزدان تا کنون وجود نداشته و با تمایلاتی که طرف افغان دارد بازگشایی این گمرک نیازمند رایزنی های قوی و دیپلماسی اقتصادی جدی و مستمر است که نباید فرصت سوزی کرد چون که تعلل هرچه بیشتر باعث می شود تا چین خویش را جایگزین ایران در بازار افغانستان کند.
امید است که در آینده ای نه چندان دور با ایجاد پایانه مرزی گمرک یزدان شاهد بازگشت شکوفایی اقتصادی گذشته به منطقه قاین و زیرکوه باشیم.
منبع: tolido.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب