آیا می توان به ایجاد سازوكار مالی ویژه اروپا امید بست؟
تولیدو: یادداشت/ یلدا راهدار - عضو هیات نمایندگان اتاق ایران
سپس خروج آمریكا از برنامه جامع اقدام مشترك (برجام) در اردیبهشت ماه سال جاری، كشورهای باقی مانده شامل فرانسه، روسیه، چین، انگلستان و آلمان تلاش كردند كه برجام را حفظ كنند و ایران باز اعلام نمود چنانچه كشورهای متعهد بتوانند راهی برای حفظ برجام پیدا كنند بر این پیمان باقی می ماند.
تفاوت عمده ای كه این دور از تحریم ها با ادوارگذشته دارد، دقیقا در همین مسئله است كه این دفعه طرف های اروپایی هم سو با آمریكا نیستند و علاوه بر آنكه خود تصمیم به ماندن در برجام را دارند، با رایزنی اهتمام در منصرف كردن طرف امریكایی داشتند كه متاسفانه نتیجه ای در بر نداشت.
كشورهای اروپایی تلاش كردند شركت های خودرا قانع كنند كه فعالیت های خودرا در ایران ادامه دهند، اما شدت تحریم های آمریكا به حدی است كه هیچ شركتی حاضر نمی گردد در ایران بماند و سود اندك از ایران را به سبب زیان فراوان از آمریكا رها كردند. با اعمال تحریم های امریكا مقابل ایران نه تنها صادرات نفت گرفتار مشكل شده، بلكه سختی نقل و انتقالات پول به سبب تحریم های مالی و بانكی ایران، مبادلات مالی صادركنندگان محصولات غیرنفتی و غیردولتی را باز مختل كرده است.
اروپایی ها تا كنون پیشنهادهای مختلفی برای تسهیل شرایط تحریم نمایش داده اند؛ همچون معاف شدن برخی كشورها از تحریم و مجازات آمریكا در صورت مراوده با ایران، احداث استثناء برای برخی شركت ها به منظور داد و ستد با ایران و احداث حساب های ویژه برای ایران در بانك ها اروپایی و... اما به هیچ كدام از آنها جامه عمل پوشانده نشده است؛ چونكه ترس از تهدیدهای آمریكا و عدم موافقت این كشور از پیشنهادهای مذكور راهكارهای نمایش شده را به بن بست كشاند. در چنین شرایطی طرف های اروپایی (انگلستان، فرانسه و آلمان) به دنبال احداث ساز و كار ویژه مالی - Special Purpose Vehicle - (SPV) هستند كه بعنوان جانشین سوئیفت و با حذف دلار از مبادلات، به ادامه مراوده با ایران پرداخته و شركت های اروپایی بتوانند بدون استفاده از كانال های مرسوم مالی بین المللی هم با ایران داد و ستد كرده و هم مشمول تحریم ها و مجازات های سنگین آمریكا قرار نگیرند؛ لكن تا كنون هیچ اقدام موثری اتفاق نیفتاده و هیچ كشوری میزبانی SPV را به عهده نگرفته است.
اروپایی ها برای احداث ساز وكار مالی ویژه توافق ندارند؛ برخی كشورها كه كوچك تر و كم قدرت تر از سه كشور فرانسه و آلمان و انگلستان هستند و به سبب تحریم ها آمریكا از ارتباط با ایران بیشتر متضرر می شوند، چندان از ادامه فعالیت تجاری با ایران به هر طریقی خشنود نیستند و از احداث SPV باز چندان حمایت نمی كنند. بعضی از كشورها مانند اتریش، بلژیك و لوكزامبورگ به سبب تهدیدهای آمریكا از میزبانی ساز و كار مالی ویژه در كشور خود شانه خالی كرده و مخالفت خودرا از این میزبانی اعلام نموده اند.
اگر چه مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام نموده است كه اروپایی ها نه تنها به سبب حفظ منافع خود، كه به سبب مسائل امنیتی باز به دنبال حفظ برجام هستند، اما عملكر آنها سبب شده این شائبه احداث شود كه این ساز و كار مالی در آینده ای نزدیك قابل دستیابی نیست و حتی برخی بر این عقیده اند كه اروپایی ها به دنبال اتلاف وقت و نگه داشتن ایران بر تعهدات برجام هستند.
بیش از سه هفته از دور دوم تحریم ها گذشته است و هنوز معین نمی باشد كه اروپایی ها چگونه می خواهند به تجارت و خرید نفت از ایران تداوم بخشند. ضمن این كه روز به روز بر شمار خروج شركت های بزرگ اروپایی از ایران افزوده میگردد و تنها برخی شركت های كوچك كه منافع چندانی از ارتباط با امریكا ندارند، در ایران باقی مانده اند. بااینكه هشت كشور مشمول معافیت تحریم آمریكا شده و كماكان از ایران نفت خریداری می كنند و ایران هنوز به شرایط بحرانی نرسیده است، اما با عنایت به تعلل كشورهای اروپایی در احداث ساز و كار ویژه مالی به نظر می آید بیشتر از این انتظار كشیدن برای نمایش راهكار اروپایی به صلاح كشور و تولیدكنندگان نباشد. پس مسئولین بایستی با توسعه تعامل با كشورهای همسایه و دو قدرت شرقی چین و روسیه تا حدودی تحریم ها را خنثی كنند.
چین و روسیه بعنوان دو قدرت اقتصادی، پیش از خروج آمریكا از برجام باز روابط سیاسی و اقتصادی حسنه با ایران داشته اند. از طرفی روابط اقتصادی آمریكا و چین رو به سردی نهاده و این امر می تواند در تحكیم روابط ایران با چین بعنوان یك شریك تجاری قدرتمند تاثیر به سزایی داشته باشد. به علاوه كشورهای همسایه ایران می توانند جایگزین های بسیار خوبی برای طرف های اروپایی باشند و ایران می تواند با توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با همسایگان خود اثر تحریم ها را حداقل كند. این كشورها قابلیت های بسیار بالایی در زمینه توسعه تعامل تجاری با ایران دارند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب